75 сыл анараа өттүгэр Кыайыы Знамята Рейхстаг үрдүнэн кытыаста умайбыта. Онтон бүгүн ол Улуу күнү кэрэһэлээн кулун тутар 23 күнүгэр Мындаҕаайыбытыгар кэлэн, Аҕа дойдубут иннигэр бэриниилээх буолуу тыынын хаттаан өрүкүтэ күөдьүттэ. Знамя бу күннэргэ улууспут хас биирдии нэһилиэгин ааҕа кэрийдэ. Бүгүн үс нэһилиэккэ сылдьан баран Таатта улууһугар туттарыллар. Кыайыы символын Чурапчы улууһун дьокутааттарын сэбиэтин мунньаҕын бэрэссэдээтэлэ А.А. Захаров, Ил Түмэн дьокутаата, майор

С.И. Никитин, улууспут бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ М.Н. Матвеева, улуус баһылыгын тутууга солбуйааччы Р.Г. Васильев арыаллаан кэллилэр. Үөрүүлээх чаас сарсыарда 10ч. Кыайыы скверигэр ыытылынна. Афанасий Афанасьевич нэһилиэк олохтоохторун  үтүө күнүнэн эҕэрдэлээн туран,  бэтэрээннэрбитигэр Н.А.Кожуровка, А.В. Кожуроваҕа итиэннэ С.С.Сысолятиҥҥа Улуу Кыайыы 75 сыллаах үбүлүөйүнэн дойдубут президенэ В.В. Путин олохтообут мэтээллэрин салалтаҕа туттарда. Бүгүҥҥү күн суолтатын үөрэнээччилэргэ сиһилии тиэрдиҥ диэн сорудахтаата. СӨ Ил Түмэн  судаарыстыбаннай мунньаҕын дьокутааттарын, Чурапчы байыаннай комиссариатын, Коммунистическай партия аатыттан  Семен Иванович Никитин тыл эттэ. Аҕа дойду Улуу сэриитигэр Саха сириттэн 62 тыһыынча ,Чурапчыттан 2178 киһи, Болугур нэһилиэгиттэн 126 киһи уоттаах сэриигэ кыттыбытын ахтан туран, кинилэр ааттарын үйэтитэр үлэҕэ хас биирдиибит кыттыһыах кэриҥнээхпитин, үүнэр көлүөнэҕэ, ыччакка тиэрдэр эбээһинэстээхпитин санатта.  Нэһилиэкпит сэрии кыттыылаахтарын үйэтитиигэ тустаах үлэни оҥоро, араас дьаһалы сөптөөхтүк ыыта сылдьарын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ.  Тус бэйэтин аҕата Польшанан Германияҕа тиийэ сэриилэспитин, хорсуннук сапердаабытын туһунан аҕынна. Бүтүн Россия, өрөспүүбүлүкэбит үрдүнэн улуу күнү көрсөр араас бэлэмнэнии үлэлэрэ бара туралларын сырдатта. «Оонньооботох оҕо саастаах” 1927-1945сс. төрүөх аҕам дьоммутугар 3 тыһыынчалаах биирдэ көрүллэр көмө харчы бэриллэрин иһитиннэрдэ. Дойду үрдүнэн бүрүүкээбит кризиһи аахсыбакка, Улуу Кыайыы сырдык өйдөбүлүн чиэстээхтик бэлиэтииргэ ыҥырда.

Болугур нэһилиэгэ МТ баһылыга А.Н.Флегонтова делегацияҕа историческай күнү бэлэхтээбиттэригэр махтанна, Улуу Кыайыыны аҕалсыбыт буойуннарга сүгүрүйэрин, тыылга үлэлээбит бэтэрээннэргэ махтанарын, бүгүҥҥү күн суолтатын тоһоҕолоон эттэ. Чурапчы улууһун бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Мотрена Николаевна Матвеева улууска ытык даатанан сибээстээн, Кыһыл Знамя былырыыҥҥыттан Горнайтан саҕалаан , хоту улуустарынан араас көлөнөн айаннаан, бүгүн Мындаҕаайыга кэлбитин, салгыы Мырыланан, үс үөһээ нэһилиэктэринэн  Тааттаҕа ааһыахтааҕын, оннук кэрийэн Хаҥалас улууһунан, Жатайынан айаннаан, ыам ыйын 8 күнүгэр Дьокуускай куоракка Бырабыыталыстыба дьиэтигэр ыйаныахтааҕын туһунан сиһилии кэпсээтэ.  Историяны үйэтитиигэ документальнай киинэлэр уһулла сылдьалларын иһитиннэрдэ. Ол курдук Чурапчы оройуонун дьоно уот сэриигэ хайдах кыттыбыттарын көрдөрөр, Хоту көһөрүллүүнү сырдатар 5,5 мөл. сууммалаах документальнай киинэ уһулла сылдьар итиэннэ Г.Д.Протодьяконовка аналлаах эмиэ документальнай киинэ оҥоһуллара былааннанар, балаҕан ыйын 2 күнүгэр презентецията буолар эбит.

Быйыл ытык дьоммут                 Г.Д. Протодьяконов 110, атомщик Д.Д. Красильников, байыаннай летчик В.К. Захарова  итиэннэ Г.Д.Ефимов 100 сылларын туолар үбүлүөйдээх сыллара.

Нэһилиэкпит пенсионердарын, бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Н.Г.Михайлов үйэтитии боппуруостарыгар үлэ бөҕөтүн оҥоро сылдьарын бука бары билэбит. Болугурдар киэн туттар буойуннарбытын ахтан-санаан, сэрии кыттыылаахтарын ырытан , дириҥ ис хоһоонноох тыл эттэ. Уута-хаара суох  кэмнэри баттаһа уулуссалары бөһүөлэги киэргэтии үлэтэ бу күннэргэ саҕаланыахтаахтарын туһунан иһитиннэрдэ.

Бу хаалбыт күннэргэ бары бүттүүн сомоҕолоһон, Улуу Кыайыы күнүн чиэстээхтик көрсөргө үлэлэһиэхпит диэн бигэ санаалаах Кыайыы кэрэһитин Кыһыл Знамяны атаара хааллыбыт.

А.Васильева.